Tappensches Familienbuch (1889)/249
| GenWiki - Digitale Bibliothek | |
|---|---|
| Tappensches Familienbuch (1889) | |
| Inhalt | |
| <<<Vorherige Seite [248] |
Nächste Seite>>> [250] |
 | |
| Hilfe zur Nutzung von DjVu-Dateien | |
| Texterfassung: unkorrigiert | |
| Dieser Text wurde noch nicht korrekturgelesen und kann somit Fehler enthalten.
| |
prosperata accederet, non inepti nati viderentur, exquisitiori opera in ipsa penetralia Divinae sapientiae admissi illi, ut Episcopis, Presbyteris, Diaconis allisque Hierarchiaa Divinae operantibus, naturae mortalitatisque lege defunctis sufficerentur, peculiariter formabantur.
Quanquam et haec Scholarum ratio sacrarum et forma, scopo, qui ab initio destinatus erat, in sede sua manente fixo, varie mutata est. Nam circa seculum a Christo nato nomum, collogiis sacerdotum, qui tum Canonici vocari solebant, cura haec injuncta erat, ut sacris Bibliis auditorio suo explicatis sisterent, qui inter pastores gregis sacri cooptari possent; sed reliquis artibus et scientiis vel neglectis, vel leviter tantum curatis. Verum in hisce quoque collogiis primum languescentibus, deinde consenescentibus sacrarum litterarum studiis: quandoquidem instituti hujus alioquin laudabilis pars praecipua in cantionibus precationibusque ponebatur, - in claustra et coenobia, monachorum familiis plurimis enatis, haec Sparta, futuros Ecclesiae ministros praeparandi, concessit.
At iila ipsa non admodum diu sancte integreque hoc sibi creditum, vel potius arreptum munus administraverunt. Nam primo lectionibus sacris, iisdemque acroamaticis, non, quod fieri debebat, Codex sacer, sed corpus aliquod doctrinae substratum est, varie compilatum, admixtis corruptissimae Philosophiae subtilitatibus pessime temperatum, pejus insuper subsequenti tempore obscuratum potius, quam illustratum: quod quidem opus ab auctore Petro Lombardo, quosque is forte secutus est, et qui ipsius vestigia longo agmine gregatim legerunt, Sententiarum nomine est insignitum: deinde paulatim deferbuit illa Sententiarum cura, rapidissimo impetu et ardore in scabiosum Philosophiae inquinatissimae aliquod systema, quod perperam Aristotelis venditabant titulo, aversa. Horret ac refugit animus Roscelinos, Gilbertos, Alexandros, Bonaventuras, Thomas, Scotos aliosque hujus furfuris viros obscuros percensere, qui in tenebris ipsi caligantes, minoribus anvi sui luminibus caliginem inducere credebantur.
Bone Deus, quan rerun tum fuit facies! quam affecta, quam ferme confecta! cum ex monasteriis reipublicae rectores, ecclesiarum pastores, fugientium litterarum custodes et eruditionis qualiscunque dispensatores ad unum omnes peterentur; cum eo deventum esset insaniae, ut pro Saerae Scripturae verbis ex Aristotelis Ethicis, tanquam e salebroso et sterili campo decerpta hinc inde particula populo, ad sacra rite obeunda congregato, praelegeretur, ex qua satis jejuna ad coetum fieret cohortatio; cum conclamatum de Ecclesia, ad finem mundi perennatura, videretur esse, nisi Deus pro infinita sua bonitate, veritate et sapientia, promissorum nunquam oblitus, in ipsa hac rerum perturbatione sibi servasset, mirifienque texisset quosdam veritatis coelestis testes, latentes quidem aliquamdin, sed aliquando tamon in lucem prodituros.
Atque non pauci etiam ex canonicorum monasticorumque familiis, Patrum Pontificumque decretis conquirendis digerendisque unice fuerunt occupati, tanto enixiori studio, quanto magis intererat Praesulis Romani, majestatem sui muneris, sanctitatis praetextu velatam, confirmari, ut juribus omnium, per Europam saltem, populorum proculcatis, unus Pontifex Romanus omnium causarum, quae in controversiam adduci possent, disceptator et arbiter haberetur, possetque pro lubitu et commodo Imperatori, Regibus, Principibus omnibus, denique summis, imis, nullo admisso discrimine imperare.
Habuit ergo istis temporibus Ecclesia, nullos, vel invalidos curatores, qui litterarum cultu neglecto, vires suas ignorabant, aut si scirent, si ostentarent, praesentissimo se implicabant periculo, propterea quod universa plebs, plerique de Proceribus, totus autem clericorum, quos vocabant, ordo superstitione monachali erant fascinati.
Ex quo autom Imperatores, Reges atque Principes, publicae hujus calamitalis fundo inspecto, de scholis universi apparatus litterarii aperiendis cogitarunt, quas egregiis Ipsi privilegiis munirent, mutata quasi scena, incredibilis rerum catastrophe pedetentim consecuta est. Habent Aula, Ecclesia, Curia, 8chola, quin omnes ac singuli. qui vel in urbibus vel in agro vitam degunt, pro diversis animae, corporis, rerumque necessitatibus, idoneorum copiam virorum, quibus sui cuique muneris partes secure demendentur. Ex quibus, quis est tam imperitus aut iniquus rerum notissimarum judex, qui non intelligat, quantum ornamenti, emolumenti ac roboris a cultu artium scientiarumque, quales illae in Academiis exercentur, reipublicae omni accedat?